منبع موتورخانه

منبع موتورخانه

منبع موتورخانه به عنوان یکی از مهم ترین ملزومات تامین و نگهداری آب گرم مصرفی و بهداشتی به شمار رفته که برای بسیاری از کاربری ها اعم از ساختمان های مسکونی، مجتمع های تجاری-اداری، تاسیسات صنعتی، مراکز درمانی و …  در موتورخانه مورد استفاده قرار می گیرند.

انواع منابع یا مخازن مورد استفاده در موتورخانه شامل منبع ذخیره آب، منبع ذخیره گازوئیل، منبع کویلی، منبع دو جداره و منبع انبساط باز یا بسته می باشد.

منبع ذخیره آب

مخزن یا منبع ذخیره آب در موتورخانه به جهت نگهداری و انباشتن آب مصرفی مورد نیاز ساختمان و یا آب مورد نیاز سیستم آتش نشانی مورد استفاده قرار می گیرد.

به جهت جلوگیری از کاهش فشار آب کلی منطقه، استفاده از مخزن ذخیره آب الزامی می باشد.

همچنین وجود منبع موتورخانه از خطر خشک کار کردن پمپ و در نتیجه آسیب رسیدن به آن، در هنگامی که فشار آب کم می باشد و یا آب بطور کامل قطع می شود جلوگیری می کند.

مخازن ذخیره آب می توانند از جنس گالوانیزه یا پلیمری باشند که امروزه استفاده از مخازن ذخیره آب گالوانیزه نسبت به مخازن پلیمری محدود تر می باشد.

تفاوت مخازن ذخیره آب گالوانیزه و پلیمری

از عمده تفاوت های مخازن گالوانیزه و پلیمری می توان به نکات زیر اشاره کرد:

در یک ظرفیت یکسان مخازن گالوانیزه نسبت به مخازن پلیمری دارای وزن بیشتری هستند، در نتیجه حمل و نقل و جابجایی آنها به مراتب نسبت به مخازن ذخیره آب پلی اتیلنی سخت تر می باشد.

در یک ظرفیت یکسان مخازن پلیمری دارای قیمت مناسب تری نسبت به مخازن گالوانیزه می باشند.

در مکان های آزاد که مخزن بصورت مستقیم با نور خورشید در ارتباط است، استفاده از مخازن پلیمری تک لایه توصیه نمی شود.

در این موارد برای جلوگیری از رشد باکتری ها و تولید خزه یا جلبک بهتر است از مخازن پلیمری سه لایه یا مخازن گالوانیزه استفاده کرد.

مقاومت مخازن گالوانیزه در مقابل ضربه و آسیب فیزیکی بالاتر از مخازن پلیمری می باشد.

نصب کانکشن ها با سایز های دلخواه روی مخازن پلاستیکی به مراتب راحت تر از مخازن گالوانیزه می باشد.

تنوع مدل های مخازن پلیمری نسبت به مخازن گالوانیزه بیشتر می باشد و برای نصب در فضاهای مختلف که محدودیت ارتفاع دارند مثل زیر راه پله یا فضاهایی که محدودیت سطح دارند مثل موتورخانه مناسب تر می باشند.

مخازن گالوانیزه از محل جوش ها به مرور دچار خوردگی یا زنگ زدگی می شود در حالی که در مخازن پلیمری این مشکل وجود ندارد.

تلفات حرارتی در مخازن دخیره آب پلیمری نسبت به مخازن گالوانیزه بسیار کمتر می باشد، و دمای آب مدت زمان بیشتری سرد یا گرم باقی می ماند.

منبع موتورخانه کویل دار و منبع دو جداره

از منبع کویلی یا دوجداره به منظور گرم کردن آب مصرفی در موتورخانه استفاده می شود.

جنس منابع کویلی یا دوجداره معمولا از ورق فولادی با روکش گالوانیزه می باشد.

همانطور که از نام منبع کویلی مشخص است، برای تبادل حرارت بین آب گرم شده توسط دیگ و آب مصرفی، از یک کویل مسی رفت و برگشتی استفاده شده است.

منبع دوجداره نیز دارای دو لایه می باشد که از دو استوانه بزرگ و کوچک که درون یکدیگر قرار گرفته اند تشکیل شده است.

در ساختمان هایی که از منبع دو جداره به عنوان مبدل حرارتی استفاده می شود ابتدا آب شهر وارد لایه داخلی می شود و آب گرم شده توسط دیگ با چرخش در لایه بیرونی و تبادل حرارت با لایه داخلی باعث گرم شدن آب گرم مصرفی می شود.

جهت ورودی آب گرم دیگ با جهت ورودی آب شهر در منابع دوجداره برعکس یکدیگر می باشد.

ضخامت ورق در منابع کویلی و دوجداره رابطه مستقیم با ظرفیت منبع دارد و هر چه ظرفیت منبع بزرگ تر باشد ضخامت ورق نیز بیشتر در نظر گرفته می شود.

در منابع دوجداره، لایه داخلی به منظور تبادل حرارت بهتر دارای ضخامت کمتری می باشد.

بر روی بدنه منابع کویلی و دوجداره باید کانکشن برای ورود و خروج آب گرم و آب سرد، مانومتر، ترمومتر، شیر تخلیه، شیر اطمینان و دریچه بازدید و نظافت طراحی شود.

برای انتخاب منبع موتورخانه کویل دار و دوجداره مناسب به ازای هر واحد مسکونی بین 100 الی 200 لیتر ظرفیت مخزن در نظر گرفته می شود.

مقایسه منبع موتورخانه کویلی و منبع دوجداره

منابع دو جداره در ظرفیت های پایین بطور معمول تا 1000 لیتر مورد استفاده قرار می گیرند اما منابع کویل دار تا ظرفیت 5000 لیتر نیز قابل ارائه می باشند.

بنابراین در ظرفیت های بزرگ نمی توان از منابع دوجداره استفاده کرد.

در منابع دوجداره با توجه به سطح تبادل بیشتر زمان کمتری صرف گرم شدن آب می شود، اما همین سطح تبادل بیشتر در لایه بیرونی به شدت تلفات حرارتی با محیط دارد.

در منابع کویلی با توجه به اینکه کویل داخلی هیچگونه تماسی با محیط بیرون ندارد، در نتیجه میزان تلفات حرارتی بسیار ناچیز می باشد.

در منابع کویل دار میزان افت فشار آب بیشتر است که این افت ناشی از رفت و برگشتی بودن کویل مسی می باشد و نیاز به پمپ سیرکولاتور با هد بیشتر است.

منبع موتورخانه کویلی معمولا بصورت ایستاده ساخته می شود که با توجه به نیروی وزن آب و ایجاد فشار بیشتر روی عدسی پایین منبع، ضخامت ورق در عدسی ها باید بیشتر در نظر گرفته شود، اما در منابع دوجداره ضخامت ورق بصورت یکسان می باشد.

درصورتیکه در منابع دوجداره لایه داخلی دچار نشتی یا سوراخ شود امکان تعمیر آن وجود ندارد اما در منابع کویلی با توجه به تک لایه بودن آنها و امکان دسترسی راحت به راحتی قابل تعمیر می باشند.

در منابع دوجداره با توجه به نصب آنها در ارتفاعی بالاتر از کلکتور آب گرم دیگ و حرکت ثقلی آب به پمپ سیرکولاتور جهت گردش آب گرم نیاز نمی باشد.

منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته

منابع انبساط موتورخانه در دو مدل منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته طراحی و ساخته می شوند که هر یک از این منابع دارای ویژگی های منحصر بفرد می باشند.

جنس منابع انبساط بسته از ورق فولادی و منابع انبساط باز معمولا از جنس گالوانیزه و پلی اتیلن می باشد.

منابع انبساط بسته معمولا بیضی شکل می باشند و بصورت افقی یا عمودی درون موتورخانه نصب می شوند اما منابع انبساط باز در شکل های مکعبی و استوانه هستند و بر روی پشت بام نصب می شوند.

تامین فشار مثبت در سیستم هایی که از منابع انبساط باز استفاده می کنند با نصب منبع انبساط در بالاترین نقطه ساختمان امکان پذیر می باشد.

در منابع انبساط باز فشار هوای محیط مستقیما بر روی آب درون مخزن انبساط اعمال می شود.

منبع موتورخانه انبساط بسته می تواند در درون موتورخانه نصب شود و به جهت یکنواخت سازی جریان بهتر است در مسیر برگشت و قبل از پمپ نصب شود.

مقایسه منبع موتورخانه انبساط باز و منبع انبساط بسته

منبع انبساط بسته نیاز به بازدید مداوم تکنسین فنی موتورخانه و تنظیم فشار دارد.

منبع موتورخانه انبساط باز نیاز به لوله کشی و همچنین عایق کاری بیشتری دارد و معمولا در بالاترین نقطه بر روی پشت بام نصب می شود.

تلفات حرارتی در منبع انبساط بسته نسبت به منبع انبساط باز کمتر می باشد.

در مناطق سردسیر به دلیل نصب مخزن انبساط باز بر روی بام و ارتباط مستقیم با هوای آزاد احتمال یخ زدگی آب درون مخزن وجود دارد.

در صورت سر ریز کردن آب منبع انبساط باز ممکن است به پوشش پشت بام آسیب برسد.

تماس مستقیم منابع انبساط باز با هوای آزاد و باران احتمال خوردگی و زنگ زدگی در منبع را افزایش می دهد.